Tuinen Vranckx op tweesprong: 

Ambachtelijk of ambitieus hedendaags?

Koffie en koekjes. Meer is er niet nodig om ons thuis te voelen. André en Roeland Vranckx, vader en zoon, zorgden voor deze hartelijke ontvangst in hun hoveniersbedrijf in Geel. We kregen echter geen ‘uitzonderlijke persontvangst’. Beide heren kiezen bewust voor een warme, menselijke aanpak. Het opbouwen van een persoonlijke band met klant en project staat daarbij centraal. Het duo is als twee handen op één buik, al wordt er vaak spreekwoordelijk op de vuist gegaan. “Mijn vader en ik zijn het vaak oneens, maar de vele korte discussies zijn enorm verrijkend”, aldus Roeland. Om projecten van a tot z te realiseren, werd het bedrijf tot nu toe kleinschalig gehouden, ‘ambachtelijk’ naar eigen woorden. Want een gedegen zorg en aandacht voor detail is arbeidsintensief. Toch zijn de toekomstplannen van Roeland op zijn minst ambitieus. Zo droomt hij, bijvoorbeeld, van een ultramoderne ontvangstruimte met 3D-brillen.

 
EEN GROENE GEEST IN HET VRANCKX-DNA

Groene vingers, het zit tuinarchitecten André en Roeland Vranckx in de genen. Vader en zoon werkten beiden een opleiding Landschaps- en Tuinarchitectuur af in Vilvoorde. En elk hielpen ze in het tuinbouwbedrijf van hun vader. Ook Roelands grootvader Alfons bewerkte tuinen. Alfons gaf de fakkel door aan André en ondertussen zette Roeland zijn schouders onder het familiebedrijf.

“De interesse voor tuinieren is er voor zover ik me kan herinneren altijd al geweest. Als enige zoon in een thuis met vier zussen, zocht ik vaak toevlucht tot de bijna twintig meter hoge metasequoia mammoetboom. Het gaf mij als kind een betoverend en machtig gevoel om een blik te werpen op de Geelse skyline, eenmaal ik tot hoog in de boom was geklauterd. Ik voelde me er één met de natuur. Ook mijn kinderkamer was één rimboe. Ik revalideerde er invalide planten uit mijn moeders bloemenwinkel en stalde ze uit in mijn junglekamer. Later mat ik samen met mijn vader tuinen op en hielp ik de medewerkers na schooltijd.”

“Na enig wikken en wegen, stapte ik na mijn studies in de zaak van mijn vader. Het bleek de juiste keuze, het creëren van landschappen geeft een voldaan gevoel.”

GENERATIEFKLOOF TUSSEN OPVATTINGEN

“Samen met vader vorm ik een hecht team. Met hem als meester-vormgever ontwikkelde ik mijn ruimtelijk inzicht. Er zijn maar weinig andere ervaringsdeskundigen die zo veel tuintekeningen maakten en hoven aanlegden.”

Tegenwoordig volgt André de zaak vooral vanop afstand. Hij geeft zijn zoon raad bij tekeningen, bezoekt af en toe tuinen, maar laat de artistieke en zakelijke kant bijna volledig over aan Roeland.

Hoewel vader en zoon samenwerken, hebben ze elk een andere visie. Volgens Roeland is er sprake van een generatiekloof. “Mijn vader en ik gaan vaak in discussie. Zowel over banale zaken, als over diepgaande aspecten. Maar dat zie ik als verrijkend. De discussies duren meestal niet lang, want we bouwen al jaren op elkaar. Onze aanpak ligt mijlenver uiteen, met elk zijn voor- en nadelen. Onze verschillen spelen zich af op alle gangbare niveaus: van het eerste klantencontact tot de oplevering van een werf. Een goed voorbeeld hiervan is het gebruik van computer en internet.”

COMPUTER ALS DISCUSSIEPUNT

André is niet overtuigd van de meerwaarde van digitale media. “Het beantwoorden van mails, is voor mij niet direct genoeg. Klanten trekken zich dan makkelijker terug, want soms zoeken ze eerder informatie dan een tuinaannemer. En een mail is snel verstuurd. Maar als ze de moeite nemen om te bellen, zijn ze makkelijker overtuigd om een tuin door ons te laten aanleggen.”

Roeland ziet dat anders en ziet vooral voordelen in de nieuwe media. “Communicatie is erg belangrijk, het zorgt voor meer betrokkenheid. En een mail kan je in het weekend altijd versturen. Dat ligt moeilijker met telefoneren. Ook onze website is een handig instrument om reclame te maken. En foto’s van elke nieuwe gerealiseerde tuin belanden op onze Facebookpagina. Ik vraag ook steeds aan de klant om het ontwerp, in de vorm van perspectieven of tuinfilmpje, op zijn persoonlijke pagina te plaatsen. Je bereikt meteen al zijn of haar kennissen en vrienden. Het rendement hiervan is moeilijk meetbaar, maar ik ben ervan overtuigd dat dit soort reclame op (middel)lange termijn zijn vruchten afwerpt.”
“Digitaal netwerken is ook sneller, eenvoudiger en goedkoper dan communicatie per post, fax en telefoon. En wordt ook meer gelezen. Ik ben continu op zoek naar allerhande specialisten zoals elektriciens en lassers. Handig om snel hun ervaring en referenties te bekijken op hun websites. Mijn vader doet alle klusjes liever zelf. Hij zou, bijvoorbeeld, uren sleutelen aan een grasmaaier of bulldozer, terwijl ik sneller een mecanicien contacteer. Er staat natuurlijk een kost tegenover, maar op termijn is dat netwerken altijd winnen.”

“Mijn vader vult het aspect ‘tuin’ ook anders in dan ik. Zijn ontwerpen bevatten vooral verhardingsvlakken, plantenborders en gazonstroken. Hij maakt die ideeën concreter in overleg met de klant. Ik start vanuit een ander uitgangspunt. Het gaat mij meer om de tuin als totaalconcept. Al vanaf de ontwerpfase denk ik na over hoe het geheel wordt uitgelicht. Ik zoek uit waar welke planten en materialen een architectonische betekenis kunnen hebben. Het tekenen in 3D is hierbij een ideale tool.”
“Ik zie ook veel voordelen in het tekenen van een plan op computer. Terwijl mijn vader met een meetlat oppervlaktes tekent, tover ik alles in enkele muisklikken op het scherm. Ik hoor hem vaak lijnen wegkrabben met een mesje. Met een computerprogramma is een lijn meteen opgeschoven of ingekort. Waar ik presentaties en flitsende fotocollages maak met de laptop, grijpt mijn vader eerder naar tuinboeken om de klant te inspireren met voorbeeldprojecten.”

AMBACHTELIJKE TUINARCHITECTUUR

“Ons hoveniersbedrijf hielden we tot nu toe bewust kleinschalig, hoewel er wel toekomstplannen zijn (zie kaderstuk). We benaderen het vak als een ambacht, niet als een industrie. Het zelf uitkiezen van opdrachten is een luxueuze situatie. We willen niet enkel delegeren, maar betrokken blijven tot op afwerkingsniveau. Een hoge betrokkenheid is voor ons belangrijk, geen enkel project wordt als een nummer behandeld We handhaven een optimaal engagement bij elk project. Mijn vader en ik hopen deze persoonlijke aanpak aan te houden om onze eigenheid te garanderen.

ZONDER HANDSCHOENEN

Ontwerpbureau Vranckx heeft drie tuinarbeiders in dienst en doet beroep op vakmensen voor specialisaties zoals schrijnwerkerij en elektriciteit. Het ligt niet in hun aard om taken geheel aan hun tuinaanleggers of andere hoveniers in onderaanbesteding over te laten.

Als geboren perfectionisten voeren Roeland en zijn vader het meeste zelf uit. “Het werkt heel bevredigend om fysiek werk te leveren in plaats van dagenlang het hoofd te breken over een tuinontwerp. Op die manier zie je ook een tuin stuk voor stuk tot stand komen. Het boeit me om een uitgedokterd grondplan met eigen handen tot leven te wekken. Ik draag trouwens nooit handschoenen, behalve voor het snoeien van rozen. Ik wil de aarde aan mijn vingers voelen kleven.”

KRITIEK OP LOPENDEBANDTUINEN

Roeland vindt het jammer dat sommige particulieren op eigen houtje hun hof in elkaar knutselen. Hij spreekt van lopendebandtuinen: kant-en-klare, onpersoonlijke decoratiestukken zonder context. “Een trendy ogend object trekt vaak de aandacht, terwijl goede indeling en ontwerp vergeten worden. Tegenwoordig zijn er enorm veel tuinprogramma’s op tv. Ook veel magazines bieden informatie over planten en terrassen. Kijkers en lezers worden overspoeld met ideeën en willen die concepten integreren in hun eigen tuin. Consumenten gaan zelf aan de slag, zonder te weten of alle elementen zijn aangepast aan de omgeving. Puzzelstukken zelf lijken belangrijker dan het geheel. Een tuin is voor sommigen geen plek meer die nood heeft aan een duurzame ontwerpbasis.”

“In Vlaanderen heerst nog steeds een vooroordeel over het inschakelen van een tuinarchitect. Velen denken dat het onder de arm nemen van een tuinbouwkundige ontzettend duur is, iets uitsluitend voor welgestelden. Niets is minder waar. De kost voor een professioneel tuinontwerp is enorm nederig vergeleken met de kost van een woning, salon of badkamer. Het prijskaartje is heus niet zo prijzig als je bedenkt wat je ervoor in de plaats krijgt. Bovendien kunnen we de aanleg van een tuin faseren, startend met een globaal ontwerp. Daarna volgt de uitvoering, al dan niet gefaseerd in tijd.”

TWEE VERSCHILLENDE BOUWMEESTERS ALS DENKTANK

Roeland had graag nauwer samengewerkt met de architecten van een huis. “Helaas dient een tuinarchitect rekening te houden met het karakter en indeling van de woning na de bouwfase. Huis en tuin moeten pas verzoend worden in een te laat stadium. Het is jammer achteraf onvolkomenheden te moeten wegwerken. Waarom niet bij de aanvang van een project gezamenlijk tot een visie komen? Een samenwerking tussen twee soorten bouwmeesters kan wel eens heel inspirerend zijn. Zo ontstaat er een integrale eenheid tussen interieur en exterieur. Een tuinarchitect bekijkt een bouwkavel immers met andere ogen. Hij kan gebouw en tuin zodanig lokaliseren dat deze optimaal aan elkaar gerelateerd worden. Fraaie diep- en vergezichten worden mogelijk. Hoveniers weten ook raad met het combineren van energiebesparende toepassingen en klimaatsfactoren. Tuinarchitectuur als buitenkunst wordt vaak onderschat.”

Hieronder brengen we twee typerende projecten van Tuinen Vranckx.

Landschapstuin

“We groeven een natuurlijke vijver en plaatsten diverse oever- en moerasplanten. Een steiger loopt tot diep in de vijver. Naast de poel werd een stal-poolhouse geïntegreerd en een speelstrand van wit zand gaat op in de omgeving. Grote perken van Rodo’s, Osmanthus, Lavatera, margrieten, Hypericum, Viburnum ‘Watanebe’ en Viburnum davidii brengen rust en eenvoud. De vele wintergroene planten behouden de structuur van de landschapstuin tijdens de koude maanden. Een vast plantentuintje met Achilea, Asters, Verbena, siergrassen, wilde aardbei, munt, Persicaria, Euonymus ‘Compacta’, Hypericum olympicum, siererwten,… mocht niet ontbreken. Dat geheel werd een bonte mix van chaotische en woekerende planten.”

“Er werd met drie graslagen gewerkt, elk met een andere nood aan maaibeurten. De strakke gazonmat nabij de woning moet iedere vijf dagen worden afgereden. Het weidegras tot tegenaan de vijver vraagt slechts elke twee weken een maaibeurt. Ten derde zijn er nog de bloemenweides. Deze groene eilanden worden slechts één keer per jaar gemaaid: in het voorjaar.”

Zinsbegoocheling door hoogteverschil

“Door te spelen met niveaus en lichte hellingen, loopt een soort natuurlijke valleikom van woning naar vijver. Hierdoor trokken we de poel visueel dichter bij het huis. Vanuit de leefkamers ligt het accent op het watervlak. Een ‘ha-ha’ overbrugt het hoogteverschil tussen strak gazontapijt en achterliggend weideland. Beide terreinen worden door de dit landschappelijk truckje van elkaar duidelijk gescheiden, maar vanuit de woonkamer lijkt het gazon door te lopen.”

“Hiernaast verenigden we de paardenstallen en de schuur harmonisch met de tuin. De bijgebouwen zijn deels zichtbaar vanuit de living, de eetplaats van paarden is er zelfs volledig ‘beleefbaar’. Bomen in de weides kregen een inventieve bescherming tegen paardenvraat door het plaatsen van verroeste betonnetten. Deze netten zijn duurzaam en gaan op in de omgeving. Ook de bestaande fruitbomen werden niet vergeten. De groeiachterstand behandelden we met vruchtbare grondmengsels omheen de wortelzone. Nieuwe fruitbomen werden zeer omzichtig aangeplant. Verder ontwierpen we een luxe hondenren met uitloop, voorzien van hulst en rododendron. Honden graven deze stevige beplantingen niet los.”

Strakke tuin

“In de achtertuin klikken twee terrassen in elkaar. Een zwevend terras van gladde betontegels loopt gelijk met het niveau van de binnenvloer. Dus geen gestruikel meer bij het naar buiten gaan. Het tweede terras is wat intiemer. Het is met kleine betonklinkers bekleed en biedt ruimte aan enkele ligstoelen. Een L-vorm van leibeuken schermt de terraszone af van de achterliggende garage. Het is er zo aangenaam vertoeven.”

“Centraal in de achtertuin staat een Amelanchier als blikvanger. Dit boompje mag meerstammig uitgroeien en staat in een plantenbak van Belgisch arduin. Deze bak komt tot op zithoogte en fungeert makkelijk als bankje. Verder verzorgden we een strakke haagbeplanting van beuk en buxus. Planten als Calamintha, rozemarijn, kleine vlinderstruiken, eikhortensia, sieruien, Liriope,… fleuren het geheel op. Tegen de witte gevel werden Verbena’s en Echinacea’s tussen de siergrassen geplant. De contouren van deze bloemen komen tot hun recht in een schouwspel van schaduwen op de blanke gevel.”

Een trio van niveaus

“Voor de oprit werkten we met een bijzonder hellingsvlak. Opvallend is de toepassing van drie niveaus, in plaats van één steil plateau. Tegen de woning loopt de glooiing een drietal meter naar beneden. Dan volgt er één schuine lijn die overgaat in een langzaam hellend vlak tot aan de straatberm. Deze ‘drievuldigheid’ kalmeert het opritgeheel; één schuin rechtlijnig hellingsvlak zou hier te ruw tonen. De oprit is uitgevoerd in langgerekte betontegels langs kleine betonklinkers. Een pad uit Belgische arduinstrips loopt naar de voordeur.”

“De voortuin kent mooie contrasten met de rechtvormige basis. Een dozijn losse bomen, Quercus robur ‘Fastigiata Koster’, breekt het lijnrechte. Deze bomen kunnen om de drie tot vijf jaar worden bijgeknipt, zodat ze smal en compact blijven. Het stammenspel stuit de hoge gevel, een groene voorgrond doet het huis mooier uitkomen. Op de bodem vormt de grilligheid van de leischilfers een prachtig contrast met de gladheid van het arduin. Het artificiële komt zo samen met een natuurlijk karakter.”
“In een L-vormige keermuur, afgewerkt met arduin, verwerkten we een brievenbus. Uitgestrekte trappen verzorgen een visuele verlenging, waardoor de stoerheid van het huis terugkomt in de voortuin. We lieten er wat ruimte voor een strakke zitbank, wat een spontane babbel aan de voordeur vergemakkelijkt. Een zijstrook naast de woning leidt naar een tweede garage. Deze reep bestaat uit betonstrips met twee verschillende breedtes . Een van de strips heeft een ideale breedte om met de buggy of fiets naar de achtertuin te wandelen. Het geheel werd afgewerkt met siergrind om het lichter te maken.”

Futuristische architectenhal?

Roeland ziet het bedrijf in een meer hedendaagse richting evolueren. “Huidige en aankomende technologieën inspireren me. Zo droom ik van een ultramoderne ontvangstruimte met beamer op een witte muur. Klanten kunnen er een driedimensionaal filmpje bekijken met speciale 3D-bril. Zo gids ik hen in een virtuele tour door hun toekomstige tuin.”

“Deze droomruimte zou ik inrichten met kunstgras als vloerbekleding, en een grote boom in een stevige bloempot. Het buitengevoel wil ik zo naar binnen trekken. Dat totaalpakket zuigt klanten in een verhaal en gaat verder dan een plan op papier. Volgens mij moeten we nu op die technologische kar springen. Anders krijgen we er later spijt van. Er is plaats in mijn huis om deze ontvangstruimte te realiseren. Alleen ontbreekt het me op dit moment aan middelen. Tijd zal het uitwijzen of het dagdromen blijft of toekomstmuziek wordt.”

Streamers:

 “In een ultramoderne ontvangstruimte met beamer op een witte muur kunnen klanten een driedimensionaal filmpje bekijken met speciale 3D-bril. Zo gids ik hen in een virtuele tour door hun toekomstige tuin.”

 
“Een tuinarchitect bekijkt een bouwkavel met andere ogen. Hij kan gebouw en tuin zodanig lokaliseren dat deze optimaal aan elkaar gerelateerd worden. Fraaie diep- en vergezichten worden mogelijk. Hoveniers weten ook raad met het combineren van energiebesparende toepassingen en klimaatsfactoren. Tuinarchitectuur als buitenkunst wordt vaak onderschat.”